Viêm phế quản dạng hen: Nguyên Nhân, Triệu Chứng và Cách Điều Trị

Viêm phế quản dạng hen thường bị nhầm lẫn với hen suyễn vì có những triệu chứng khá tương đồng. Mặc dù là một bệnh cấp tính nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị chính xác thì người bệnh có khả năng bị biến chứng cao.

Viêm phế quản dạng hen là gì? Bệnh có nguy hiểm không?

Để hiểu về viêm phế quản dạng hen, trước hết cần phân biệt được 2 tình trạng rối loạn không khí trong phổi là viêm phế quản và hen phế quản:

• Viêm phế quản là tình trạng phế quản và các tổ chức xung quanh bị tổn thương do nhiễm trùng, gồm có hai dạng là viêm phế quản cấp tính và viêm phế quản mãn tính.
• Hen phế quản là bệnh viêm đường hô hấp mãn tính với sự tham gia của các loại tế bào viêm như mastocyte, eosinophils, T lymphocytes.

Nếu người bị viêm phế quản cấp tính có những triệu chứng giống như hen phế quản hoặc hai căn bệnh xảy ra cùng một lúc thì bác sĩ sẽ chẩn đoán là viêm phế quản dạng hen. Bệnh là tình trạng lớp niêm mạc sưng tấy, dịch nhầy tiết ra nhiều hơn, cơ trơn phế quản bị co thắt nhiều khiến đường dẫn khí bị thu hẹp và không khí trong phổi lưu thông kém.

Viêm phế quản dạng hen có nguy hiểm không? -Theo các chuyên gia, nếu được phát hiện và điều trị sớm, bệnh có thể biến mất sau hơn một tuần điều trị. Nhưng cũng có những trường hợp do người bệnh chủ quan mà gặp phải các biến chứng như viêm tai giữa, viêm phổi, suy hô hấp và xẹp phổi…

Đặc biệt, viêm phế quản dạng hen ở trẻ em rất nguy hiểm, có diễn tiến phức tạp và nhanh chuyển biến nặng hơn so với người lớn. Bởi vì hệ miễn dịch yếu, đường phế quản ngắn và hẹp nên khi mắc bệnh không khí càng khó lưu thông.

Nguyên nhân gây viêm phế quản dạng hen 

Viêm phế quản dạng hen là tình trạng bệnh nhiễm trùng do các vi sinh vật như virus và vi khuẩn gây ra. Virus sau khi xâm nhập sẽ gây bội nhiễm vi khuẩn trong ống phế quản làm lớp niêm mạc bị viêm.

Loại virus thường gặp nhất là hợp bào đường hô hấp (RSV), phát triển mạnh mẽ vào mùa đông và mùa xuân. Còn các loại vi khuẩn như H.influenzae, khuẩn phế cầu, liên cầu hay tụ cầu… thường ký sinh trong mũi họng. Các loại virus, vi khuẩn này lây lan từ người sang người qua đường hô hấp. Vì vậy, viêm phế quản dạng hen có thể lây thông qua việc ăn uống chung, hắt hơi, chạm và tiếp xúc với nguồn bệnh…

Mặc dù không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh nhưng có những yếu tố rủi ro làm tăng nguy cơ mắc viêm phế quản dạng hen:

• Người bị hen suyễn: trên thực tế, người mắc bệnh hen suyễn thường có nguy cơ cao mắc thêm bệnh viêm phế quản cấp tính. 
• Dị ứng: người có đường hô hấp yếu và mẫn cảm, thường bị kích thích bởi phấn hoa, lông động vật, mùi hương nồng…sẽ dễ dàng cho vi khuẩn ở mũi họng xâm nhập vào phế quản
• Tiếp xúc với môi trường ô nhiễm: khói bụi, hóa chất, khói thuốc lá…gây kích thích mạnh đến đường hô hấp 
• Yếu tố thời tiết: thời tiết quá hanh khô hoặc ẩm lạnh sẽ khiến vi khuẩn, virus sinh sôi nhiều và hoạt động mạnh hơn

Triệu chứng của bệnh viêm phế quản dạng hen

Viêm phế quản dạng hen có biểu hiện đan xen giữa viêm phế quản cấp tính và hen suyễn:

• Tức ngực, khó thở
• Thở khò khè, cảm giác như có tiếng rít trong phế quản do không khí khó lưu thông
• Sốt, ớn lạnh
• Ho có đờm do dịch nhầy tiết ra nhiều
• Các cơn co rút lồng ngực do cơ trơn phế quản co thắt

Ở trẻ em sẽ có thêm tình trạng:

• Nôn trớ sau khi ăn xong
• Chán ăn, bỏ bú
• Người tím tái vì khó thở

Viêm phế quản dạng hen không phải là một triệu chứng của hen suyễn. Đây là hai căn bệnh khác nhau nhưng có triệu chứng lâm sàng tương đồng và rất khó để phân biệt. Bác sĩ sẽ chẩn đoán phân biệt dựa vào:

• Đo dung tích phổi: chẩn đoán dung tích, chức năng phổi khi hít thở.
• Đo lưu lượng khí khi thở ra: xác định sức ép luồng khí tạo ra khi thở.
• X-quang phổi, lồng ngực: chẩn đoán nguyên nhân, các vấn đề khiến đường hô hấp rối loạn
• Xét nghiệm đờm: xem trong đờm có chứa virus, vi khuẩn hay không

 Phác đồ điều trị viêm phế quản dạng hen hiện nay

Tùy vào thể trạng và diễn tiến bệnh, người bị viêm phế quản dạng hen có thể lựa chọn phương pháp tây y hoặc đông y để điều trị.

Điều trị bằng tây y

Điều trị theo tây y sẽ chỉ tập trung vào làm giảm các triệu chứng bệnh do thuốc kháng sinh chỉ tiêu diệt được vi khuẩn chứ không có tác dụng với virus. Về cơ bản, viêm phế quản dạng hen sẽ được điều trị tương tự hen suyễn và thêm thuốc kháng sinh diệt khuẩn, bao gồm: 

• Thuốc giãn phế quản: gồm loại tác dụng nhanh để điều trị khẩn cấp như albuterol (Proventil HFA, ProAir, Ventolin HFA) và tác dụng chậm để sử dụng mỗi ngày như formoterol (Foradil), salmeterol (Serevent)…
• Thuốc giảm sưng ở phế quản: budesonide (Pulmicort, Rhinocort), fluticasone (Flovent, Arnuity Ellipta), mometasone (Asmanex)
• Thuốc diệt khuẩn: Ampicillin, Amoxicillin, Acid clavulanic, Sulbactam, Cephalosporin, Cephalexin, Cefuroxim, Macrolid (không dùng với thuốc giãn phế quản nhóm Xanthin, thuốc nhóm IMAO).
• Thuốc giảm ho: Trị ho có đờm bằng Acetylcystein
• Thuốc hạ sốt: paracetamol dùng cho người bệnh sốt trên 38 độ C 

Người bệnh tuyệt đối không tự ý dùng thuốc, cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Sử dụng thuốc thường xuyên có thể gây ra một sốc tác dụng phụ như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn. Trường hợp nặng có thể bị giảm thính lực, rối loạn hệ tiêu hóa, sốc phản vệ, tai biến thần kinh… Phụ nữ có thai, đang cho con bú và trẻ bị viêm phế quản dạng hen được khuyến cáo không nên sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị vì tác dụng phụ thường gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Bài thuốc đông cho hiệu quả điều trị hen suyễn tốt, lành tính

Đông y quan điểm rằng bệnh sinh ra là do mất cân bằng âm dương. Mỗi một tạng phủ có một chức năng riêng biệt, mất cân bằng ở đâu thì sinh ra bệnh ở đó. Viêm phế quản thể hen là bệnh được tạo thành do chức năng của ba tạng Phế – Tỳ – Thận suy giảm. 

Phế âm hư làm rối loạn trao đổi không khí, Tỳ thấp khiến chất dịch nhầy tăng, Thận không nạp khí gây nghịch khí trong cơ thể. Từ đó mà bệnh xuất hiện các triệu chứng như tức ngực, khó thở, ho kéo dài, ho có đờm…

Với nguyên tắc chủ trị tận gốc từ căn nguyên gây bệnh, chữa viêm phế quản dạng hen theo đông y sẽ tập trung vào cân bằng âm dương và phục hồi chức năng ba tạng Phế – Tỳ – Thận. Ngoài ra, để ngăn ngừa bệnh tái phát trở lại thì cần điều dưỡng toàn diện, tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng cho cơ thể. 

Thanh hầu bổ phế thang là một trong những bài thuốc tuân theo nguyên tắc điều trị này và có hiệu quả cao trong điều trị viêm phế quản dạng hen nhờ sự kết hợp của các thảo dược như kha tử, cương tàm, tân chỉ, phật thủ, nghệ, quất hồng bì, sơn trà cùng một số dược liệu khác. 

Đây là những thảo dược có tác dụng đặc trị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp nhờ tác dụng hồi phế, bổ tỳ, dưỡng thận, thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, tan mủ, trừ đờm… Đồng thời bài thuốc bổ trợ và điều dưỡng các tạng phủ khác giúp sức đề kháng của cơ thể được nâng cao, tự sinh ra các kháng thể có tác dụng chống lại tác nhân xấu ngoài môi trường. Nhờ vậy bài thuốc còn giúp ngăn ngừa nguy cơ bệnh tái phát rất hiệu quả.

Đặc biệt Thanh hầu bổ phế thang có nhiều ưu điểm nổi bật hơn so với các bài thuốc Đông y trị viêm phế quản khác là:

• Được bào chế 100% với các thảo dược tự nhiên: Thảo dược đều là nam dược, được trồng và thu hái tại vườn dược liệu đạt chuẩn GACP – WHO của Trung tâm thừa kế và Ứng dụng Đông y Việt Nam . Nhờ đó thuốc tương thích cao với cơ địa người Việt, đảm bảo dược tính và độ an toàn cho người sử dụng.
• Bài thuốc được nghiên cứu kỹ càng: Tất cả các thành phần đều được thẩm định, phân tích dược tính, kiểm tra độc tính cấp diễn và bán trừ diễn.
• Quá trình nghiên cứu có sự hỗ trợ của nhiều đơn vị chuyên môn uy tín: Trung tâm Phòng chống độc – Học viện Quân y, Khoa Đông y Thực nghiệm – Bệnh viện Y học cổ truyền, Viện dược liệu.
• Bài thuốc được kiểm nghiệm hiệu quả trước khi đưa vào điều trị mở rộng: Hơn 80% người bệnh khỏi viêm phế quản sau khi sử dụng từ 2 – 4 tháng.

Nhờ vậy, Thanh hầu bổ phế thang không gây tác dụng phụ, an toàn sử dụng cho mọi đối tượng. Tùy theo thể trạng và diễn tiến bệnh, bác sĩ sẽ kết hợp thuốc theo tỷ lệ thích hợp, giúp người bệnh dễ dàng hấp thụ dược liệu và trị bệnh hiệu quả.

Hiện nay bài thuốc đang được ứng dụng điều trị mở rộng tại Trung tâm Thừa kế & Ứng dụng Đông y Việt Nam. Người bệnh có thể liên hệ đến Trung tâm để được tư vấn kỹ càng hơn về bài thuốc:  0974 026 239 (Hà Nội) hoặc 0964 129 962 (Tp. HCM)

Những lưu ý và sai lầm thường gặp trong điều trị viêm phế quản thể hen ở trẻ em

Sai lầm trong điều trị có thể dẫn đến trẻ bị tái phát bệnh nhanh chóng và chuyển biến nặng hơn.

Chủ quan trong điều trị

Viêm phế quản dạng hen là một bệnh cấp tính, triệu chứng sẽ giảm nhanh sau vài ngày điều trị. Nếu cha mẹ tự ý cho trẻ dừng thuốc, không dùng hết liều lượng theo chỉ định của bác sĩ sẽ dẫn đến việc tái phát sau điều trị và tăng khả năng nhờn thuốc. 

Khi thấy bệnh của con đã thuyên giảm, cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện tái khám thêm lần nữa. Bác sĩ sẽ xem xét kỹ càng thể trạng của trẻ và đưa ra lời khuyên sau điều trị phù hợp.

Vệ sinh tai mũi họng không đúng cách

Tai mũi họng thường là nơi trú ngụ của các vi khuẩn nên có mối liên hệ mật thiết với các bệnh về đường hô hấp. Trẻ bị viêm phế quản hen dễ bị viêm tai giữa nên cha mẹ cần chú ý vệ sinh sạch sẽ tai mũi họng cho trẻ mỗi ngày bằng nước muối sinh lý. Trường hợp trẻ bị sổ mũi, cần hút sạch nước mũi trước khi nhỏ nước muối sinh lý để tránh bị viêm mũi ngược.

Đọc thêm: Nỗi ám ảnh của mẹ trẻ 9x chữa viêm phế quản cho con đằng đẵng 3 năm trời

Viêm phế quản dạng hen nên ăn gì, kiêng gì?

Bệnh nhân cần tăng cường sức đề kháng cho cơ thể bằng những thực phẩm giàu vitamin C, khoáng chất có trong rau xanh và hoa quả. Đồng thời bổ sung năng lượng với thực phẩm giàu protein như thịt nạc, họ nhà đậu, các loại hạt (óc chó, hạnh nhân…).

Người bệnh cần hạn chế sử dụng các thực phẩm gây kích thích đường hô hấp, gây viêm và làm khả năng diệt khuẩn của hệ miễn dịch như đồ cay nóng, dầu mỡ, nhiều đường, thực phẩm lạnh…

Nhìn chung, viêm phế quản dạng hen không phải là căn bệnh quá nguy hiểm nếu người bệnh được chẩn đoán chính xác và điều trị đúng hướng ngay từ đầu. Ngay khi xuất hiện các triệu chứng, người bệnh hãy nhanh chóng đến các cơ sở y tế để khám chữa và điều trị từ sớm, tránh bệnh diễn biến phức tạp hơn. Để được tư vấn khi gặp các triệu chứng bệnh khó chịu, người bệnh liên hệ địa chỉ:

Thông tin tham khảo:

Viêm phế quản nên ăn gì, kiêng gì để dứt điểm bệnh?

Tiết lộ 5 cách đánh bay viêm phế quản bằng thuốc nam hiệu quả

Những mẹo chữa viêm phế quản dân gian được nhiều người áp dụng nhất