Táo bón là gì? Chế độ ăn uống và cách chữa bệnh nhanh chóng, hiệu quả nhất

Ai trong chúng ta cũng sẽ đều gặp phải tình trạng táo bón ít nhất một vài lần trong đời. Nhưng cũng chính vì thế mà nhiều người coi thường vấn đề này, cho rằng nó sẽ tự hết. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên bị táo bón kéo dài trong nhiều ngày, nguy cơ mắc phải các bệnh lý nghiêm trọng khác (nứt kẽ hậu môn, trĩ,…) là rất cao. Vậy táo bón là gì, triệu chứng thế nào và nguyên nhân gây bệnh do đâu? Hãy tìm cách khắc phục ngay với bài viết dưới đây.

Táo bón là gì? Triệu chứng thế nào là táo bón?

Táo bón là tình trạng đại tiện khó khăn, phân khô cứng và tần suất đi trong một tuần thấp hơn ở mức trung bình. Chúng ta có thể dễ dàng nhận biết vấn đề này dựa vào một số biểu hiện sau:

• Buồn đại tiện nhưng không đi được, phải dùng sức rặn mạnh để đẩy phân ra ngoài
• Phân khô, cứng, có thể có màu đen và tạo thành từng cục nhỏ
• Số lần đi đại tiện ít hơn 3 lần/tuần

Dấu hiệu táo bón nặng

Thông thường, táo bón sẽ tự hết sau vài ngày. Tuy nhiên nếu sau 1 tuần trở lên mà nó vẫn tiếp diễn thì có nghĩa là bạn đang bị  nặng hơn so với bình thường. Thậm chí, có nhiều trường hợp gặp phải tình trạng táo bón lâu ngày còn dẫn đến mãn tính. 

Khi bị táo bón nặng và dài ngày, hậu môn sẽ thường xuyên phải chịu sự cọ sát với phân cứng. Điều này khiến cho người bệnh đến một lúc nào đó sẽ bị nứt kẽ hậu môn, đi ngoài ra máu. Những vùng bị tổn thương và chảy máu có thể bị nhiễm trùng và dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng.

Như vậy có thể thấy, mặc dù về bản chất, táo bón không có gì đáng ngại, nhưng việc tình trạng này chuyển biến nặng và kéo dài thì lại là một câu chuyện khác. Điều này sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe của mỗi người.

Nguyên nhân táo bón – Ai dễ gặp tình trạng này nhất?

Như chúng ta đều biết, người nào thì cũng đều bị táo bón một vài lần trong đời, cho dù có là ai đi chăng nữa. Vậy vì sao mà con người lại dễ gặp phải vấn đề này đến thế?

Về nguyên lý, táo bón xảy ra là do phân tồn tại quá lâu trong đại tràng, khiến lượng nước trong phân bị đại tràng hấp thụ hết. Vì thế mà phân táo thường khô và rắn. Khi đó, việc di chuyển của phân sẽ không còn được trơn tru nữa mà trở nên khó khăn hơn do rất nhiều.

Nguyên nhân của tình trạng này có thể xuất phát từ những vấn đề sau:

• Ăn ít chất xơ
• Uống ít nước
• Thường xuyên nhịn đại tiện, không đi ngay lúc có nhu cầu
• Tác dụng phụ của thuốc (chủ yếu là thuốc Tây, thuốc chứa canxi và sắt)

Dựa trên cách mà chúng ta có thể bị táo , sẽ có một số đối tượng dễ gặp phải tình trạng này hơn cả:

Táo bón khi mang thai

Có rất nhiều lý do khiến cho phụ nữ khi có thai sẽ dễ bị táo hơn bình thường. Điển hình nhất là việc khi thai nhi phát triển sẽ chiếm nhiều chỗ trong ổ bụng, do vậy mà đường tiêu hóa có thể bị chèn ép và thu hẹp lại khiến cho việc di chuyển của phân chậm hơn và ở lại lâu hơn trong đại tràng. 

Ngoài ra, sự thay đổi hoóc-môn trong cơ thể khi mang thai cũng ảnh hưởng phần nào đến sự co bóp của nhu động ruột,  làm cho tốc độ tiêu hóa chậm hơn. Bên cạnh đó, những yếu tố như: Nôn nghén gây mất nước, bệnh tiểu đường thai kỳ, lười vận động do cơ thể nặng nhọc,… cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng táo bón khi mang thai.

Táo bón sau sinh

Tưởng chừng như táo bón chỉ xảy ra nhiều trong thời kỳ mang thai, vậy nhưng kể cả khi đã sinh xong, chị em phụ nữ vẫn thường xuyên gặp phải tình trạng này trong thời gian nuôi con nhỏ. Lý do là vì quá trình sinh con chị em sẽ bị mất nhiều máu, gây tổn thương khí huyết, vì vậy mà lượng máu đến nuôi đại tràng sẽ giảm đi, khiến hoạt động của bộ phận này không được tốt như khi khỏe mạnh.

Một lý do khác phổ biến không kém, đó là trong giai đoạn này, các mẹ phải quan tăm đến việc bồi bổ cơ thể rất nhiều. Tuy nhiên cũng vì thế mà đôi khi chị em chỉ chú trọng ăn đồ bổ dưỡng, không mấy khi động đến các món rau, củ, quả gây thiếu chất xơ. Từ đó dẫn đến tình trạng táo.

Táo bón ở trẻ

Trẻ em bị táo bón đa phần là do chế độ dinh dưỡng không đảm bảo, ăn ít chất xơ và uống ít nước. Điều này cũng xuất phát từ khẩu vị chung của phần lớn trẻ nhỏ, đó là không thích ăn rau. Vì vậy mà các bậc phụ huynh cần chú ý đến việc cân bằng dinh dưỡng trong khẩu phần ăn hàng ngày, cố gắng tập cho con thói quen ăn rau từ bé để tránh dẫn đến táo bón.

Táo bón lâu ngày – Cảnh báo nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác

Bên cạnh việc gây ra nhiều khó chịu và có thể khiến bệnh nhân đau tức vùng đại tràng, táo bón kéo dài còn tiềm ẩn những nguy hiểm khôn lường. Nó có thể là triệu chứng sớm của một số bệnh lý về đường tiêu hóa, bao gồm:

• Bệnh trĩ (đây là trường hợp phổ biến nhất)
• Viêm đại tràng
• Hội chứng ruột kích thích
• Tiểu đường

Trong những bệnh lý trên,  chúng ta cần lưu ý đặc biệt đến bệnh trĩ. Ở những căn bệnh khác, táo bón chỉ là triệu chứng mà khi mắc bệnh rồi chúng ta mới gặp phải. Tuy nhiên đối với trĩ, đây không chỉ là một trong những triệu chứng của bệnh mà nó còn là nguyên nhân phổ biến nhất hình thành nên búi trĩ.

Điều này đồng nghĩa với việc nếu không khắc phục sớm, táo lâu ngày có thể dẫn đến trĩ. Những vấn đề mà bệnh trĩ kéo theo cũng không phải là điều có thể coi thường. Vì vậy, để tránh mắc phải căn bệnh này, chúng ta cần phải giải quyết táo bón càng nhanh càng tốt.

Trị táo bón như thế nào để nhanh khỏi bệnh?

Khi bị táo bón, tốt nhất nên tìm cách để bệnh càng mau khỏi càng tốt. Để làm được điều này, bệnh nhân cần phải lưu ý đến những vấn đề sau:

Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt

Chế độ ăn uống và sinh hoạt là yếu tố ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng táo bón. Nếu có một lối sống không lành mạnh, đó có thể là nguyên nhân gây ra bệnh. Nhưng ngược lại, nếu biết cách cân bằng dinh dưỡng trong mỗi bữa ăn cũng như sinh hoạt một cách khoa học, tình trạng có thể được cải thiện một cách nhanh chóng.

Cụ thể, bạn không nên nhịn đại tiện, tránh rặn quá mạnh lúc đi vệ sinh để không gây tổn thương hậu môn và dễ dẫn đến trĩ. Bên cạnh đó, hãy tăng cường luyện tập thể thao hoặc vận động thường xuyên hơn để kích thích hoạt động của nhu động ruột. Về vấn đề ăn uống, chế độ chi tiết sẽ được đề cập ở mục cuối bài.

Dùng thuốc khắc phục táo bón

Nếu sau 4-5 ngày tình trạng táo vẫn chưa biến mất, lúc này người bệnh cần tìm đến các loại thuốc hỗ trợ để có thể đại tiện được. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần phải thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt bên cạnh việc sử dụng thuốc để bệnh không tái phát nữa.

Thuốc táo bón được sử dụng phổ biến nhất hiện nay

Hiện nay, có rất nhiều phương thuốc để khắc phục táo bón. Tuy nhiên, mỗi loại lại có những ưu nhược điểm riêng. Người bệnh có thể tham khảo thông tin dưới đây để lựa chọn cho mình loại thuốc phù hợp nhất.

Cách đẩy lùi táo bón từ dân gian

Đây là những phương thuốc hỗ trợ điều trị táo bón với những nguyên liệu vô cùng đơn giản, quen thuộc và dễ kiếm trong cuộc sống hàng ngày. Người bệnh có thể dễ dàng thực hiện tại nhà những bài thuốc dân gian sau:

1. Sung + Sữa tươi: Đun nóng và dùng hàng ngày
2. Mận khô: Ăn hàng ngày hoặc đun rồi ép lấy nước, uống 2 lần/ngày
3. Mật ong + Sữa ấm: Uống hàng ngày vào buổi sáng
4. Bột hạt thì là: Pha với nước ấm uống mỗi ngày

Tuy nhiên, trong trường hợp nặng, những cách này có thể không có tác dụng, hoặc chỉ hỗ trợ được phần nào chứ không giúp người bệnh hết hẳn táo bón.

Thuốc táo bón của Tây y

Cơ chế hoạt động của các loại thuốc táo bón của Tây y là kích thích nhu động ruột hoạt động để đào thải phân ra ngoài. Một số thuốc hay được dùng là: 

• Thuốc trị táo bón sorbitol
• Thuốc trị táo bón duphalac

Ngoài ra, bác sĩ còn thường cho bệnh nhân kết hợp sử dụng Enterogermina trị táo bón. Đây là một loại men vi sinh có tác dụng hỗ trợ việc tiêu hóa để tránh tình trạng táo bón tiếp diễn.

Với các loại thuốc Tây y, chúng có ưu điểm là giúp bệnh nhân có thể đại tiện được một cách nhanh chóng. Vậy nhưng nếu quá lạm dụng, đặc biệt là với những người lần nào cũng dùng cách này, thì sẽ khiến cho cơ thể bị lệ thuộc quá nhiều vào thuốc. Điều này sẽ làm ruột bị suy giảm chức năng và thậm chí có thể không hoạt động nếu không có tác động từ thuốc.

Hết táo bón nặng với bài thuốc từ Đông y

Theo chuyên gia tiêu hóa – Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh (Nguyên Trưởng khoa Nội, Bệnh viện Y Học Cổ Truyền TƯ): “Đối với tình trạng táo bón kéo dài, người bệnh nên sử dụng thuốc Đông y để khắc phục thay vì thuốc Tây y. Phương thuốc Đông y sẽ an toàn, lành tính hơn và đặc biệt là không khiến cho người bệnh phải phụ thuộc vào thuốc.”

Giải thích cụ thể hơn, bác sĩ Vân Anh cho biết: Khác với Tây y, thuốc Đông y có cơ chế tác động vào căn nguyên gốc rễ gây ra bệnh để từ đó đẩy lùi táo bón. Vì vậy hiệu quả mang lại sẽ bền vững hơn là việc chỉ giúp người bệnh có thể đại tiện được nhanh chóng như thuốc Tây.

Trong Đông y, có 4 nguyên nhân chính gây ra tình trạng táo bón:

• Trường vị táo nhiệt: Người bệnh thường xuyên sử dụng thực phẩm cay nóng, gây tổn thương tân dịch 
• Khí trệ: Lo lắng, áp lực, buồn phiền làm khí huyết ứ trệ
• Khí huyết hư: Khi bị tổn thương khí huyết (thường gặp ở người cao tuổi, phụ nữ sau sinh, người mắc bệnh), chức năng tiêu hóa giảm sút
• Dương suy: Thể chất suy nhược khiến chân dương suy kém, hàn tà ngưng kết

Vì vậy, để hết táo bón, người bệnh cần phải giải quyết được những vấn đề trên. Điều này đồng nghĩa với việc nên tập chung vào bồi bổ khí huyết, thông kinh và giải nhiệt. 

Áp dụng nguyên lý trên, các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Thuốc dân tộc – đơn vị hàng đầu về YHCT tại Việt Nam, đã nghiên cứu và tìm ra một bài thuốc Đông y để khắc phục táo bón hiệu quả. 

Bài thuốc này có thành phần từ hơn 30 loại thảo dược quý giá và được chia làm 2 chế phẩm nhỏ:

Theo kết quả khảo sát được công bố tại hội thảo “Phương pháp mới trong điều trị bệnh trĩ” ngày 14/2/2014, hiệu quả thực tế của bài thuốc táo bón trên như sau: 

• 83,4% người bệnh đã hết đau rát, táo bón, đi ngoài ra máu sau 3 tháng sử dụng thuốc 
• 3% bệnh nhân hết đại tiện ra máu sau 3 tháng 
• 4,3% người bệnh vẫn chưa thuyên giảm do không tuân theo chỉ định của bác sĩ

Với kết quả trên, Ts.Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh cũng đã đánh giá rất cao bài thuốc táo bón của Trung tâm Thuốc dân tộc: 

“Tôi đã rất bất ngờ bởi những hiệu quả mà bài thuốc này mang lại. Những người bị táo lâu ngày nên sử dụng bài thuốc này để thải bỏ độc tố tích tụ trong cơ thể, nâng cao sức đề kháng và phòng ngừa những bệnh lý nguy hiểm hơn như trĩ.”

Một số lưu ý khi dùng thuốc táo bón

Người bệnh bị táo bón nên đặc biệt lưu ý những vấn đề sau để tránh gây ảnh hưởng cho sức khỏe:

Thuốc xổ trị táo bón

Thuốc xổ là một loại thuốc có tác dụng kích thích nhuận tràng, thúc đẩy đại tiện. Khi bị táo, một số bệnh nhân có thói quen dùng thuốc xổ để tống khứ phân bị tắc ứ trong đường ruột ra ngoài. 

Tuy nhiên, thuốc xổ không thể chữa khỏi hẳn táo bón, vì vậy không nên dùng thuốc này để điều trị. Đây chỉ được xem là cách “chữa cháy” tạm thời khi bị bệnh kéo dài.

Thuốc trị táo bón ở người lớn và cho trẻ em

Có những loại thuốc táo bón mà cả người lớn và trẻ em đều có thể sử dụng, tuy nhiên liều lượng cho mỗi đối tượng sẽ khác nhau. Trước khi dùng thuốc cho con nhỏ, phụ huynh nên đặc biệt lưu ý vấn đề này.

Bị táo bón nên ăn gì để tốt cho tiêu hóa?

Tình trạng táo bón thường khiến cho người bệnh ngại ăn uống do lo sợ không thể đi đại tiện. Nhưng nếu nhịn ăn thì vấn đề này sẽ càng nghiêm trọng hơn. Thay vào đó, để giúp cơ thể tiêu hóa tốt, hãy ăn những thức ăn nhuận tràng và bổ sung thật nhiều chất xơ. Một số loại thực phẩm nên ăn nhiều là: Các loại rau xanh, khoai lang, cà rốt, táo,…

Bên cạnh việc điều chỉnh chế độ ăn uống, để phòng ngừa hoặc hỗ trợ điều trị chứng táo bón, mọi người còn cần bổ sung đủ lượng nước cho cơ thể mỗi ngày. Uống nhiều nước sẽ giúp làm mềm phân và hỗ trợ cho hoạt động của nhu động ruột. 

Việc uống đủ nước là vô cùng quan trọng. Trung bình, một người nên uống từ 1.5-2 lít nước một ngày thì mới cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể.

Trên đây là những thông tin người bệnh cần nắm rõ về bệnh táo bón. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng này mãi không khỏi, hãy đến gặp bác sĩ để có biện pháp xử lý ngay, tránh gặp phải các bệnh lý khác nghiêm trọng hơn.

Một trong những địa chỉ uy tín với bài thuốc táo bón từ Đông y hiệu quả là Trung tâm Thuốc dân tộc, các bạn có thể liên hệ trực tiếp để được bác sĩ tư vấn cụ thể. Với uy tín nhiều năm, hiện Trung tâm đang là một trong những đơn vị đông khách nhất cả nước. 

ĐỪNG BỎ QUA

Bí quyết CHẤM DỨT bệnh trĩ sau 3 tháng của chàng trai trẻ nhờ bài thuốc YHCT

Tư vấn giải pháp điều trị bệnh trĩ hiệu quả nhất trong chương trình VTC2 Góc nhìn người tiêu dùng

Hành trình NS Bình Xuyên ĐIỀU TRỊ BỆNH TRĨ tại Thuốc dân tộc: Khỏi DỨT ĐIỂM, không tái phát

Thăng trĩ Dưỡng huyết thang: Bài thuốc LOẠI BỎ bệnh trĩ TRIỆT ĐỂ, ưu điểm "có một không hai"