Nguyên nhân viêm da cơ địa và cách xử lý hiệu quả không thể bỏ qua
Xác định nhầm nguyên nhân viêm da cơ địa sẽ khiến việc điều trị không hiệu quả hoặc khiến bệnh nặng hơn. Vậy nguyên nhân bị viêm da cơ địa là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong nội dung bài viết dưới đây để có cách điều trị hiệu quả theo đúng nguyên nhân gây bệnh.
Viêm da cơ địa hay còn gọi là bệnh chàm da là bệnh lý viêm da mãn tính, thường tái phát dai dẳng theo từng đợt và khó điều trị dứt điểm. Theo thống kê, ở Việt Nam có khoảng 20-25% số trường hợp bệnh nhân đi khám da liễu mắc viêm da cơ địa. Bệnh gặp phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Các triệu chứng bệnh thường biểu hiện ở ngoài da như: Đỏ da, khô, dày da và nứt nẻ, nổi mụn nước, dễ bị viêm nhiễm, chảy dịch, đóng vảy, bong tróc. Các biểu hiện thường xuất hiện ở vùng mặt, cổ, ngực, tay, chân, các nếp gấp…
Viêm da cơ địa không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng xấu đến thẩm mỹ, tâm lý người bệnh mà còn tiềm ẩn biến chứng. Biến chứng nguy hiểm nhất là bội nhiễm da gây tổn thương, sẹo xấu. Việc xác định đúng nguyên nhân gây bệnh là yếu tố quyết định hiệu quả điều trị.
Nguyên nhân viêm da cơ địa thường gặp
Đến nay, nguyên nhân viêm da cơ địa vẫn chưa được xác định 1 cách chính xác. Điều này khiến cho việc điều trị bệnh gặp nhiều khó khăn. Đồng thời cũng làm tăng mức độ nguy hiểm của bệnh khi chữa trị không đúng nguyên nhân. Theo nhiều nghiên cứu, viêm da cơ địa có thể liên quan đến các yếu tố sau đây:
Nguyên nhân viêm da cơ địa do di truyền
Nhiều nghiên cứu về viêm da cơ địa bệnh học cho biết tuy không lây nhiễm từ người này sang người khác nhưng bệnh có tính di truyền cao. Theo đó, tiền sử gia đình có người bị bệnh dễ di truyền sang thế hệ sau. Có 60% trẻ em sinh ra bị viêm da cơ địa nếu bố hoặc mẹ mắc bệnh. Tỷ lệ này là 80% nếu cả bố và mẹ cùng mắc bệnh.
Viêm da cơ địa do bệnh lý
Những người có tiền sử mắc các bệnh hen, chức năng gan, thận yếu, viêm mũi dị ứng … có nguy cơ bị viêm da cơ địa cao hơn gấp nhiều lần người bình thường.
Viêm da cơ địa do dị ứng
Cơ địa nhạy cảm, dễ dị ứng với các tác nhân bên ngoài môi trường là nguyên nhân gây bệnh. Các tác nhân dị ứng có trong thực phẩm, khí hậu, môi trường, hóa chất, mỹ phẩm… Một số trường hợp có thể bị viêm da cơ địa do tiếp xúc với trang sức, vải len, phụ kiện…
Do môi trường sống
Môi trường sống ô nhiễm, thường xuyên làm việc trong môi trường độc hại hóa chất công nghiệp… làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Thực tế, tình trạng ô nhiễm môi trường là nguyên nhân khiến bệnh ngày càng phổ biến.
Do sức đề kháng suy yếu
Cơ thể mệt mỏi, hệ miễn dịch suy yếu không thể chống tác các tác nhân gây bệnh bên ngoài. Bên cạnh đó sự rối loạn hệ thống miễn dịch, kích hoạt cơ chế tự miễn là nguyên nhân gây viêm da cơ địa.
Nguyên nhân bị viêm da cơ địa do lạm dụng thuốc Tây
Nhiều trường hợp sau 1 thời gian lạm dụng quá nhiều thuốc tây trong điều trị bệnh khởi phát viêm da cơ địa. Lạm dụng thuốc cũng là nguyên nhân khiến viêm da cơ địa tái đi tái lại nhiều lần.
Theo quan điểm của y học cổ truyền, viêm da cơ địa xuất phát từ yếu tố phong, thấp, nhiệt. Trong đó, phong là nguyên nhân chính. Phong hàn, phong xâm nhập cơ thể dẫn đến huyết nhiệt, huyết táo gây ra các triệu chứng ngoài da.
Để điều trị viêm da cơ địa hiệu quả điều quan trọng là phải xác định đúng được nguyên nhân. Việc điều trị sai nguyên nhân có thể khiến bệnh nặng hơn hoặc nhanh tái phát. Chính vì vậy việc thăm khám và chữa trị bài bản khi gặp các triệu chứng bệnh là cần thiết.
Nguyên nhân viêm da cơ địa ở từng lứa tuổi
Ngoài các yếu tố chung kể trên, nguyên nhân viêm da cơ địa có thể phân biệt theo độ tuổi. Vì vậy, cách điều trị bệnh ở mỗi đối tượng cũng khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân gây viêm da cơ địa theo từng lứa tuổi.
Viêm da cơ địa ở người lớn
Nguyên nhân gây bệnh viêm da cơ địa ở người lớn liên quan nhiều đến các yếu tố môi trường, dị ứng thực phẩm, mỹ phẩm thời tiết. Đặc biệt là yếu tố nghề nghiệp thường xuyên tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa, hóa chất công nghiệp. Một số trường hợp do căng thẳng Stress trong công việc, cuộc sống, có tiền sử mắc các bệnh lý liên quan đến cơ địa, sức đề kháng yếu.
Nguyên nhân viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh
Đối với trẻ sơ sinh nguyên nhân khởi phát bệnh hàng đầu là do yếu tố di truyền từ bố mẹ. Sự thay đổi đột ngột môi trường sống trong bụng mẹ và bên ngoài dễ mắc bệnh. Một số trẻ sơ sinh bị viêm da do cơ địa dị ứng, sức đề kháng yếu, dị ứng thời tiết.
Nguyên nhân viêm da cơ địa ở trẻ em
Ở trẻ em lớn hơn, ngoài yếu tố di truyền, viêm da cơ địa khởi phát do các yếu tố như: Do nhiệt nóng khi mặc quần áo quá nhiều, tắm nước nóng hoặc để lò sưởi quá nóng. Do dị ứng khi tiếp xúc với các dị nguyên bụi bẩn, quần áo, lông thú, sữa tắm, môi trường. Hoặc do bé bị nhiễm virus, vi khuẩn hoặc các bệnh hen suyễn, viêm mũi dị ứng…
Các cách điều trị viêm da cơ địa hiệu quả
Cách trị viêm da cơ địa hiệu quả nhất là xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh. Sau khi xác định căn nguyên của bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp với từng đối tượng. Dưới đây là 1 số cách điều trị thường được áp dụng:
Chữa viêm da cơ địa tại nhà bằng thảo dược
Để giảm nhẹ triệu chứng, dân gian sử dụng nhiều loại thảo mộc có sẵn trong tự nhiên. Công thức áp dụng có thể khác nhau ở mỗi địa phương nhưng cơ bản có những cách sau:
Chữa viêm da cơ địa bằng lá lốt: Rửa sạch 1 nắm lá lốt tươi, giã nát và lọc lấy nước. Vệ sinh vùng da bị bệnh và nhẹ nhàng bôi hỗn hợp nước lá lốt trực tiếp lên da. Rửa lại bằng nước sạch sau 20 phút. Thực hiện 1 lần/ ngày.
Cây vòi voi chữa viêm da cơ địa: Lấy 1 nắm cây vòi voi, cắt ngắn và rửa sạch, ngâm với nước muối loãng. Xay nhuyễn cây vòi voi với một chút muối rồi đắp hỗn hợp lên da, thực hiện 2-3 lần/ ngày.
Chữa viêm da cơ địa bằng lá trầu không: Lấy 1 nắm lá trầu không, rửa sạch, vò nát. Sau đó, bạn đun sôi lá trầu không với 1-2 lít nước. Dùng nước này để tắm hoặc ngâm rửa vùng viêm da cơ địa 2-3 lần/ tuần.
Cây sài đất chữa viêm da cơ địa: Lấy 1 nắm cây sài đất, rửa sạch, đun sôi với nước và dùng để tắm mỗi ngày. Hoặc lấy cây sài đất xay nhuyễn và đắp lên da 10-25 phút và rửa lại bằng nước sạch.
Chữa viêm da cơ địa bằng tỏi: Ngâm 200g tỏi đã bóc vỏ với 1 lít rượu trắng trong 1 tuần. Dùng rượu tỏi bôi trực tiếp lên vùng da bị bệnh trong 20 phút rồi rửa lại bằng nước sạch.
*Lưu ý: Cách cách trị viêm da cơ địa tại nhà chỉ có tác dụng giảm nhẹ triệu chứng bệnh do nguyên nhân bên ngoài. Vì vậy, các cách này chỉ phù hợp với một số trường hợp nhất định. Bên cạnh đó, việc gia giảm, định lượng theo cảm tính có thể không đem lại hiệu quả như mong muốn. Sử dụng dược liệu nhiễm hóa chất, bụi bẩn, sai cách có thể khiến bệnh nặng hơn, viêm da cơ địa tái đi tái lại. Tốt nhất, người bệnh nên thăm khám và điều trị tại đơn vị y tế uy tín để đảm bảo hiệu quả, an toàn.
Thuốc chữa viêm da cơ địa theo Tây y
Khi bệnh không thuyên giảm, người bệnh tìm đến các loại thuốc Tây. Tuy nhiên, thói quen tự ý dùng thuốc, lạm dụng thuốc khiến việc điều trị không hiệu quả. Tại cơ sở y tế, việc chỉ định thuốc Tây điều trị tại chỗ hoặc toàn thân căn cứ vào tình trạng bệnh. Các loại thuốc được sử dụng hiện nay gồm:
- Kem bôi dưỡng ẩm: Để hạn chế tình trạng khô da, nứt nẻ, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc dạng kem bôi dưỡng ẩm.
- Thuốc chứa Corticoid: Nhóm thuốc chứa corticoid được sử dụng ở dạng bôi để giảm tình trạng sưng đỏ da. Trường hợp viêm nhiễm nặng có thể được chỉ định thuốc corticoid toàn thân.
- Nhóm thuốc kháng Histamin: Nhóm thuốc này giúp giảm ngứa do viêm da cơ địa và chống dị ứng.
- Thuốc kháng sinh, kháng viêm: Được sử dụng khi gặp tình trạng nhiễm khuẩn, bội nhiễm nặng.
*Lưu ý: Thuốc Tây thường giúp giải quyết triệu chứng bệnh nhanh. Tuy nhiên, vì điều trị về mặt triệu chứng là chính nên bệnh tái phát nhanh. Lạm dụng thuốc Tây người bệnh thường rơi vào vòng luẩn quẩn tái đi tái lại nhiều lần. Bên cạnh đó, lạm dụng thuốc tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ như teo da, rạn da, kháng thuốc…
Điều trị viêm da cơ địa bằng Đông y
Đông y quan niệm, nguyên nhân viêm da cơ địa do các yếu tố phong, thấp, nhiệt. Trong đó, đa số là do cơ thể nhiễm phong hàn, phong nhiệt. Vì vậy, để trị bệnh hiệu quả cần xác định căn nguyên và dùng các phép giải theo từng nguyên nhân. Chẳng hạn:
- Viêm da cơ địa thể huyết nhiệt, phong thấp dùng phép chữa lương huyết, giải độc, sơ phong thanh nhiệt.
- Thể huyết hư phong táo dùng phép chữa dưỡng huyết khu phong.
- Thể huyết nhiệt dùng phép chữa thanh nhiệt lương huyết, trừ phong chỉ tiên.
- Ngoài ra, sử dụng phép chữa dưỡng huyết, nhuận táo, trừ phong, hoạt huyết, hóa ứ đối với thể huyết hư, huyết ứ….
*Lưu ý: Đông y được xem là phương pháp hiệu quả và an toàn với bệnh viêm da cơ địa. Các bài thuốc Đông sử dụng thảo dược lành tính, cơ thể dễ hấp thụ. Vì điều trị toàn diện, từ căn nguyên nên hiệu quả điều trị đến chậm, người bệnh phải kiên trì. Tuy nhiên, thuốc cho hiệu quả lâu dài, hạn chế khả năng tái phát.
Cách phòng tránh viêm da cơ địa tái đi tái lại
Viêm da cơ địa được cho là điều trị thành công khi dứt triệu chứng và hạn chế thấp nhất khả năng tái phát. Vì vậy, ngoài việc chú trọng điều trị, người bệnh cần thực hiện các biện pháp phòng tránh bệnh tái phát như:
- Xây dựng chế độ ăn uống phù hợp. Kiêng ăn các loại hải sản, đồ tanh, thực phẩm và gia vị cay nóng, kiêng uống rượu bia, thuốc lá… Tránh tiếp xúc với hóa chất tẩy rửa, hạn chế gãi ngứa…
- Đồng thời, bổ sung các thực phẩm lành mạnh chứa nhiều vitamin, khoáng chất từ rau xanh, trái cây, ngũ cốc, uống nhiều nước…
- Sinh hoạt điều độ, giữ tinh thần thoải mái. Thường xuyên chăm sóc, dưỡng ẩm da bằng các sản phẩm từ thảo dược lành tính và dịu nhẹ.
- Mặc quần áo thoải mái, chọn chất liệu vải phù hợp nhất là với trẻ em. Bảo vệ cơ thể trước sự thay đổi của thời tiết, khí hậu.
Trên đây là thông tin về nguyên nhân viêm da cơ địa và các cách điều trị phổ biến hiện nay. Mong rằng bài viết sẽ hữu ích với người bệnh trong quá trình điều trị viêm da cơ địa. Nếu có những thắc mắc cần giải đáp hãy liên hệ với ban biên tập để được giải đáp.
Xem thêm
Ngày Cập nhật 05/01/2023
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!