Phương pháp điều trị xơ gan và các loại thuốc chữa bệnh phổ biến nhất hiện nay

Xơ gan là tình trạng chức năng gan suy yếu, khiến độc tố từ thức ăn và môi trường khi xâm nhập vào cơ thể không còn được đào thải. Điều này đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Các tổn thương ở gan khó có thể phục hồi nhưng người bệnh có thể hạn chế các tổn thương mới. Hãy cùng tìm hiểu các phương pháp khống chế, điều trị xơ gan phổ biến hiện nay trong bài viết dưới đây.

Hình ảnh gan khỏe mạnh và gan bị xơ
Hình ảnh gan khỏe mạnh (hình trên) và gan bị xơ (hình dưới)

Phương pháp chẩn đoán bệnh xơ gan

Xơ gan được chia làm 2 giai đoạn là xơ gan còn bù và xơ gan mất bù. Ở giai đoạn còn bù, bệnh nhân gần như không có dấu hiệu đặc trưng nào, nên rất khó để bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác nếu chỉ dựa trên lâm sàng. Ngược lại, khi đã đến giai đoạn mất bù thì chỉ cần dựa vào những triệu chứng là đã có thể gần như có thể chắc chắn về bệnh. 

Tuy nhiên dù ở mức độ nhẹ hay nặng, bác sĩ vẫn có nhiều cách để nhận biết ra bệnh, điển hình là phương pháp child-pugh. Đầu tiên, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân phải làm một số xét nghiệm. Sau đó, dựa trên kết quả, bác sĩ sẽ đối chiếu với một thứ gọi là bảng tiêu chuẩn child-pugh và tính tổng các chỉ số để xác định bệnh.

Bảng tiêu chuẩn Child-pugh
Bảng tiêu chuẩn Child-pugh

Theo bảng trên, nếu có số điểm từ 5 trở lên thì nghĩa là bạn đã bị xơ gan. Bệnh được phân chia làm 3 mức độ, trong đó xơ gan child A là giai đoạn còn bù; child B, child C là giai đoạn mất bù.

Xơ gan có chữa được không? Nguyên tắc điều trị 

Theo bác sĩ chuyên khoa cho biết, bệnh xơ hóa gan là quá trình không thể đảo ngược. Nghĩa là một khi gan đã bị xơ thì không thể hồi phục lại như ban đầu nữa. Vì vậy, các phương pháp được áp dụng chỉ có tính chất hỗ trợ thực hiện chức năng gan và ngăn không để bệnh phát triển thêm nữa. Theo đó, cơ chế điều trị căn bệnh này dựa trên một số nguyên tắc sau:

Loại bỏ nguyên nhân xơ gan nếu có thể: Có 2 nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh lý ở gan này đó là xơ gan do rượu và do nhiễm virus viêm gan, nhiễm độc… Vậy nên, bệnh nhân cần tránh xa thức uống chứa cồn, hoặc điều trị dứt điểm bệnh viêm gan.

Ngăn chặn quá trình xơ hóa tiến triển: Nếu bệnh nhân đang có nguy cơ suy tế bào gan, suy chức năng gan thì cần điều trị bằng các loại thuốc cùng chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học để bệnh không phát triển thêm nữa.

Dự phòng và điều trị biến chứng: Xơ gan một bệnh lý hết sức nguy hiểm, đặc biệt là khi đã dẫn đến những biến chứng như: suy nhược tâm thần, bệnh não do gan, máu khó đông,… Vì vậy cần phải có phương án để ngăn không cho bệnh gây ra những vấn đề trên.

Một số cách kìm hãm tiến triển bệnh xơ gan theo nguyên nhân

Bệnh xơ gan có thể hình thành bởi nhiều lý do khác nhau. Vì vậy, với mỗi nguyên nhân gây bệnh lại cần có cách khắc phục riêng biệt.

Xơ gan rượu

Tất cả các chất trong đồ ăn, thức uống khi được nạp vào cơ thể phải đi qua gan trước khi vào trong máu. Bởi vậy nếu lạm dụng quá nhiều rượu bia, đồ có cồn, lâu dần các chất này này sẽ gây tổn hại cho gan. Chính vì thế, người bệnh cần phải tuyệt đối kiêng rượu bia nói riêng và các chất kích thích nói chung để bảo vệ gan.

Uống rượu bia nhiều gây xơ gan
Uống rượu bia nhiều gây xơ gan

Xơ gan do virus viêm gan

Bên cạnh rượu thì virus viêm gan B, viêm gan C cũng là những nguyên nhân chính dẫn đến xơ gan. Với những trường hợp này, song song với việc khắc phục xơ gan thì bệnh nhân cần phải chữa viêm gan một cách nghiêm túc với các loại thuốc đặc trị như: Thuốc kháng virus và Interferon (một loại thuốc hỗ trợ hệ miễn dịch chống lại virus viêm gan).

Xơ gan do gan nhiễm mỡ

Ở các bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ (nhưng không phải do rượu, bia) biến chứng thành xơ gan, bệnh nhân chỉ có thể điều chỉnh lại chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt, người bệnh cần chú trọng việc giảm cân. Điều này giúp cho lượng mỡ tích tụ giảm xuống, phần nào cải thiện sức khỏe của gan.

Gan nhiễm mỡ lâu ngày cũng có thể dẫn đến xơ gan
Gan nhiễm mỡ lâu ngày cũng có thể dẫn đến xơ gan

Xơ gan do viêm gan tự miễn và xơ gan ứ mật

Với nguyên nhân là từ viêm gan tự miễn, bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân sử dụng steroid và các loại thuốc khác ngăn hệ miễn dịch tấn công gan. Còn đối với người bị xơ gan ứ mật nguyên phát, phương pháp điều trị chủ yếu là làm chậm quá trình tổn thương gan bằng thuốc ursodiol (Actigall, Urso).

Những cách điều trị bệnh xơ gan hiện nay

Để điều trị xơ gan, các bác sĩ sẽ sử dụng các biện pháp cụ thể như sau:

Chữa xơ gan bằng thuốc Tây y

Bệnh nhân xơ gan gặp rất nhiều vấn đề phức tạp. Vì vậy nên người bệnh cũng sẽ phải sử dụng kết hợp các loại thuốc khác nhau để khắc phục những vấn đề này. Tại các bệnh viện hiện nay, bác sĩ thường chỉ định cho bệnh nhân dùng các loại thuốc dưới đây:

  • Thuốc kháng virus viêm gan: adefovir divipoxil, entecavir, telbuvidine, tenofovir,… 
  • Rối loạn đông máu: Dùng vitamin K. Trong trường hợp có nguy cơ chảy máu (chảy máu chân răng, chảy máu cam, xuất huyết dưới da) cần truyền thêm huyết tương tươi.
  • Chức năng đào thải suy giảm: Cần tăng đào thải mật với các thuốc như Ursolvan, Cholestyramin,…
  • Albumin máu giảm, phù nề và tràn dịch màng: Truyền albumin human
  • Cổ trướng: Dùng thuốc lợi tiểu spironolactone, furosemide
  • Xuất huyết tiêu hóa: Sử dụng thuốc chẹn beta giao cảm, tiêm histoacryl,…
  • Cải thiện chức năng tế bào gan: Vitamin C, B12, Cyanidanol, Prednizolon, Legalon, tiêm testosteron
Khi điều trị xơ gan người bệnh phải sử dụng rất nhiều loại thuốc khác nhau
Khi điều trị xơ gan người bệnh phải sử dụng rất nhiều loại thuốc khác nhau

Với các loại thuốc Tây y, người bệnh cần có chỉ định cụ thể của bác sĩ và cần phải được theo dõi trong thời gian sử dụng. Bởi những thuốc này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, ảnh hưởng tới sức khỏe của người bệnh như: đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, khó ngủ, khó thở, tăng huyết áp, đái tháo đường, tâm trạng bất ổn, xương yếu,…

Thuốc Đông y điều trị xơ gan

Bên cạnh các loại thuốc Tây y trên, người bệnh cũng có thể lựa chọn sử dụng thuốc Đông y để điều trị bệnh. 

Trong Đông y, bệnh lý về gan, bao gồm cả xơ gan, được gọi chung là chứng hoàng đản (vàng da). Căn nguyên của chứng bệnh này là do thấp nhiệt uất kết tại Tỳ vị, dẫn tới Can hư; nhiệt độc tích tụ công phá bên trong cơ thể, từ đó phát ra các triệu chứng bên ngoài và đồng thời ảnh hưởng đến sức khỏe.

Bởi thế cho nên để điều trị bệnh, cần phải giải quyết vấn đề từ căn nguyên bằng cách thanh nhiệt trừ thấp, lương huyết, giải độc, dưỡng Can, kiện Tỳ, hoạt huyết, hóa ứ. Trong y học cổ truyền, có rất nhiều vị thuốc quý vô cùng bổ gan, bao gồm:

  • Các loại thuốc nhuận gan, tăng cường giải độ, giúp giảm áp lực lên gan: Bạch hoa xà thiệt thảo, Bán chi liên, Bạch thược, Sài hồ, Cà gai leo,…
  • Các loại thuốc thanh nhiệt, phục hồi tổn thương gan, dưỡng huyết, nâng cao chính khí, bảo vệ Tỳ vị: Diệp hạ châu, Hoàng cầm, Nhân trần, Ngũ vị tử…
Bên cạnh Tây y thì Đông y cũng có nhiều vị thuốc điều trị xơ gan hiệu quả
Bên cạnh Tây y thì Đông y cũng có nhiều vị thuốc điều trị xơ gan hiệu quả

Với việc sử dụng các loại thảo dược để điều trị xơ gan, thuốc Đông y vô cùng lành tính và an toàn cho người bệnh. Nếu được phối hợp liều lượng một cách hài hòa, thuốc sẽ không gây ra tác dụng phụ như Tây y. Vì vậy, đây cũng là một giải pháp được nhiều bệnh nhân lựa chọn. Tuy nhiên, vì thuốc tác động từ từ nên bệnh nhân cần kiên trì sử dụng mới đạt hiệu quả cao.

Gợi ý một số bài thuốc Đông y cho người bị xơ gan:

  1. Bán chi liên 20g, cây xạ đen 30g, cà gai leo 30g: Đem hết các nguyên liệu cho vào nồi sắc thuốc để uống.
  2. Bạch hoa xà thiệt thảo 20-40g: Phơi khô, sau đó sắc nước thuốc uống.
  3. Nhân trần cao 18 – 24g, Chi tử 8 – 16g, Đại hoàng 4 – 8g: Sắc thuốc và chia làm 3 lần uống trong ngày.

Với nguồn dược liệu phong phú và dồi dào của nước ta, có rất nhiều bài thuốc Đông y điều trị được viêm gan và hỗ trợ khắc phục tình trạng xơ hóa hiệu quả. Ngoài ra, với thành phần hoàn toàn từ thảo dược thiên nhiên, thuốc Đông y thường lành tính và được sử dụng như một phương pháp giúp bồi bổ sức khỏe vô cùng hữu hiệu.

Phẫu thuật ghép gan

Bởi các mô xơ, sẹo một khi đã hình thành thì gan không thể phục hồi trở lại như ban đầu nữa, vậy nên để hoàn toàn chữa khỏi được căn bệnh này chỉ có một phương pháp là ghép gan. Với cách này, người bệnh sẽ được phẫu thuật cắt bỏ phần gan đã hư hỏng và các bác sĩ sẽ ghép phần gan khỏe mạnh thay thế vào đó.

Mặc dù vậy, việc ghép gan yêu cầu người bệnh cần phải đạt đủ một số tiêu chuẩn nhất định về tình trạng sức khỏe cũng như thói quen ăn uống, sinh hoạt. Vì thế mà không phải ai cũng có thể thực hiện phương pháp này. Ngoài ra, trước khi ghép gan, người bệnh cần phải chuẩn bị tâm lý sẽ phải uống thuốc suốt đời. 

Phương pháp ghép gan đòi hỏi rất nhiều yêu cầu
Phương pháp ghép gan đòi hỏi rất nhiều yêu cầu

Sau khi hồi phục, người bệnh có thể đi làm và hoạt động bình thường. Vậy nhưng, người bệnh có thể gặp phải một số vấn đề như: chảy máu trong ổ bụng, nhiễm trùng, suy gan cấp, hẹp đường mật, tắc động mạch, tĩnh mạch, viêm phổi,… Vậy nên bệnh nhân thực hiện ghép gan cần cực kỳ cẩn thận trong việc giữ gìn sức khỏe.

Tuy nhiên, tạm gác qua một bên những vấn đề khác, trước hết để có thể tiến hành ghép gan thì bệnh nhân cần tìm được người tình nguyện hiến tạng – một điều cực kỳ khó, thậm chí là bất khả thi. Cũng bởi thế mà phương pháp ghép gan chỉ mang tính lý thuyết, trên thực tế hiếm có bệnh nhân nào điều trị bằng cách này.

Những lưu ý về chế độ ăn uống sinh hoạt – Giải pháp hỗ trợ điều trị xơ gan hiệu quả

Bên cạnh việc sử dụng các phương pháp điều trị, bệnh nhân cũng cần quan tâm đến chế độ ăn uống và luyện tập hàng ngày. Những lời khuyên sau đây từ chuyên gia tiêu hóa sẽ giúp bệnh nhân cải thiện tình hình sức khỏe hơn rất nhiều:

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị xơ gan
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị xơ gan

Bổ sung đạm và chất xơ: các chất này có khả năng làm giảm nồng độ amoniac trong máu và giúp tăng cường chuyển hóa ure.

Cắt giảm lượng muối ăn: Khi bị xơ gan, người bệnh sẽ gặp phải tình trạng tích nước và phù nề. Vì vậy, người bệnh chỉ nên ăn ít muối để làm thuyên giảm triệu chứng này.

Hạn chế rượu và các chất kích thích: Đây là những thứ cực kỳ hại cho gan và có thể làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn. Vì vậy người bệnh cần tuyệt đối tránh xa.

Tập thể dục thường xuyên: Điều này không chỉ giúp tăng cường sức khỏe, giúp cơ thể chống lại virus mà còn phòng tránh được bệnh gan nhiễm mỡ – yếu tố có thể dẫn đến xơ gan.

Với những giải đáp trong bài về các phương pháp điều trị bệnh xơ gan hiện nay, hy vọng có thể giúp thêm được người bệnh phần nào trong quá trình tìm hiểu và chữa bệnh. Chúc các bạn sớm khắc phục được tình trạng xơ gan và giữ được sức khỏe tốt!

Ngày Cập nhật 16/08/2022

Bình luận (3)

  1. Trần Quốc Doanh says: Trả lời

    Bài viết rất bổ ích. Cảm ơn nhiều!
    Tôi muốn mua thuốc đông y thì mua ở đâu là tốt nhất ?

  2. Trần Quốc Doanh says: Trả lời

    Bài viết rất bổ ích. Cảm ơn nhiều!

  3. Trần Quốc Doanh says: Trả lời

    Bài viết rất bổ ích. Cảm ơn nhiều!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *