Viêm da cơ địa sau sinh và những lưu ý khi điều trị
Viêm da cơ địa là một triệu chứng xảy ra phổ biến, tương đối không nguy hiểm với đối tượng phụ nữ sau sinh. Tuy nhiên, giai đoạn này người mẹ không nên tùy tiện sử dụng thuốc vì có thể ảnh hưởng đến quá trình chăm sóc trẻ. Bài viết đưa ra một số thông tin điều trị viêm da cơ địa sau sinh an toàn cho người mẹ.
Triệu chứng nhận biết viêm da cơ địa sau sinh
Viêm da cơ địa sau sinh có hai dạng là viêm da cơ địa trước đó (mạn tính) hoặc là triệu chứng rối loạn nội tiết sau sinh. Phổ biến hơn là những trường hợp viêm da sau sinh do rối loạn hormone khiến hoạt động chuyển hóa tăng lên. Khi hoạt động nội tiết bị ảnh hưởng, vô tình tác động để hàng rào bảo vệ da ( lớp ceramic ) khiến làn da mất nước, dễ bị tổn thương.
Sau sinh là thời gian sức khỏe của người mẹ trở nên yếu dần, sức đề kháng suy giảm nghiêm trọng. Điều này vô tình tạo điều kiện cho các bệnh viêm nhiễm phát triển, trong đó có viêm da cơ địa. Triệu chứng của bệnh là tình trạng da nổi mẩn ngứa, các nốt đỏ xuất hiện thành mảng, kèm theo đó là tình trạng da khô và bong tróc…
Những vị trí viêm da cơ địa sau sinh thường gặp là vùng mặt, cổ, xung quanh tay chân. Cơn ngứa ngáy khó chịu chính là vấn đề lớn mà người mẹ phải đối diện khi mắc bệnh lý này. Nếu không điều trị sớm, bệnh không chỉ ảnh hưởng đến tâm lý mà nguy cơ nhiễm trùng da và bội nhiễm hoàn toàn có nguy cơ xảy ra.
Có nhiều nhầm lẫn giữa viêm da cơ địa và các vấn đề ngoài da sau sinh khác. Để phân biệt, người bệnh nên phân biệt rõ các cơn ngứa do viêm da cơ địa thường xảy ra nhiều ban đêm, kèm theo đó là các mảng đỏ như chàm xuất hiện thành từng mảng tại một bộ phận của cơ thể. Các biến chứng kèm theo là vùng da viêm nhiễm lan rộng, mụn nước, một số người bị viêm họng, viêm mũi dị ứng…
Nguyên nhân viêm da cơ địa sau sinh
Viêm da cơ địa sau sinh có bản chất là một bệnh viêm da cơ địa dị ứng. Những nguyên nhân gây ra tình trạng vẫn chưa được xác định cụ thể, tuy nhiên có thể dễ nhận thấy các nguyên nhân lớn dẫn đến bệnh lý này gồm có:
– Người bị viêm da cơ địa mãn tính: Đối tượng phụ nữ có tiền sử viêm da cơ địa nằm trong nhóm đối tượng tái phát bệnh ở thời gian sau sinh. Bệnh có thể bùng phát khi người mẹ trải qua nhiều thay đổi về nội tiết trong thai kỳ. Đây cũng là nguyên nhân chiếm phần lớn các trường hợp viêm da cơ địa sau sinh.
– Do nội tiết thay đổi: Những trường hợp viêm da cơ địa cấp tính sau sinh phần lớn đến từ sự “cải tạo” máu huyết, từ đó dẫn đến những thay đổi nội tiết tố ảnh hưởng đến các sắc tố biểu bì. Những thay đổi về nội tiết này kéo dài từ đầu thai kỳ, và tiếp tục tăng đều đặn cho đến khi người mẹ sinh con. Những hormone có sự thay đổi nhiều nhất là Progesterol, Estrogen, Estriol,…
– Suy giảm sức đề kháng: Những tuần đầu sau sinh là thời gian sức đề kháng của người phụ nữ suy giảm nhiều nhất. Điều này cũng làm cho hàng rào bảo vệ da yếu đi và tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây dị ứng, viêm nhiễm phát triển. Hiểu đơn giản, đối với người bình thường có tỷ lệ mắc bệnh viêm da cơ địa là 10% thì phụ nữ sau sinh có nguy cơ mắc bệnh lên đến 15%.
Phương pháp điều trị viêm da cơ địa sau sinh
Đối với người bình thường, viêm da cơ địa có thể điều trị cải thiện bằng các loại thuốc kháng viêm thông dụng. Tuy nhiên đối tượng phụ nữ sau sinh bị viêm da cơ địa không được phép sử dụng thuốc tùy tiện, bởi vì một số xúc tác của thuốc ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe của người mẹ lúc này. Chưa kể đến các hoạt chất trong thuốc cũng ảnh hưởng ít nhiều đến nguồn sữa mẹ.
Thuốc chữa viêm da cơ địa sau sinh
Điều trị viêm da cơ địa sau sinh là quá trình lâu dài, xuyên suốt. Đặc biệt là trong giai đoạn mới sinh người mẹ nên hết sức thận trọng khi sử dụng thuốc. Tốt nhất nên sử dụng thuốc theo đơn kê của bác sĩ điều trị sau khi thăm khám. Thông thường, các loại thuốc chữa viêm da cơ địa sau sinh có hoạt lực nhẹ, an toàn dành cho đối tượng phụ nữ mang thai và cho con bú.
Thuốc bôi ngoài da:Thuốc chữa viêm da cơ địa sau sinh được sử dụng chủ yếu là Phenergan 2%, hoặc kết hợp sử dụng kem bôi ngoài da có thành phần betamethason 0,1%. Sử dụng kem dưỡng ẩm là điều cần thiết, bằng cách này người bệnh sẽ không bị khô da, tạo màng bọc bảo về cho da và giảm ngứa, hạn chế nguy cơ tái phát. Trước khi bôi kem cần đảm bảo làn da được làm sạch hoàn toàn.
Các loại thuốc uống: Chỉ định phụ nữ sau sinh có thể sử dụng các loại thuốc điều trị dị ững cấp 2 như telfast hoặc aerius. Khuyến cáo người mẹ nên uống cách cữ bú của con khoảng 1h đồng hồ, tuy nhiên tỷ lệ thuốc thông qua sữa mẹ rất thấp. Ngoài ra người mẹ không được phép sử dụng corticoid, kháng sinh để điều trị viêm da cơ địa.
Trong hầu hết các trường hợp sử dụng thuốc tân dược trong điều trị viêm da cơ địa cho phụ nữ sau sinh, người mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc sử dụng vì nguy cơ phát sinh các phản ứng không mong muốn.
Chữa viêm da cơ địa sau sinh bằng thảo dược dân gian
Trong điều trị viêm da cơ địa bằng thuốc Nam theo Y học cổ truyền, các vị thuốc có tác dụng an toàn với mọi đối tượng bao gồm phụ nữ sau sinh. Trong đó các loại thảo dược có tác dụng chữa viêm da cơ địa được biết đến nhiều nhất gồm có: lá khế, lá trầu không, lá trà xanh, lá ổi…
Những loại lá cây kể trên đều nằm trong nhóm thảo dược có tính kháng khuẩn cao. Để phát huy dược tính tốt nhất, người bệnh nên sử dụng lá cây nấu nước tắm mỗi ngày. Kết hợp tắm nước lá và vệ sinh da bằng cách đắp bã lá thuốc lên vùng da bị bệnh. Một số cách nấu nước lá chữa bệnh viêm da cơ địa an toàn mà người bệnh có thể tham khảo:
- Chữa viêm da cơ địa sau sinh bằng lá khế
Lá khế có tác dụng chính là tán nhiệt, tiêu độc, vị chát và tính mát. Thường được sử dụng trong điều trị các triệu chứng ngoài da như u nhọt, lở ngứa, viêm da cơ địa… Các bài thuốc điều trị viêm da cơ địa bằng lá khế được sử dụng khá phổ biến với hiệu quả an toàn, phù hợp với mọi đối tượng.
Cách dùng: Chuẩn bị 1 nắm lá khế, đem đi rửa sạch và ngâm nước muối. Sau đó đem lá khế nấu với 2 lít nước cho sôi rồi vớt lá để riêng một bên. Lọc lấy nước tắm, còn bã lá khế đem đi giã nát, sau đó đắp lên vùng da bị viêm 15-20 phút rồi rửa lại với nước sạch. Tắm nước lá khế liên tục trong 1 tuần sẽ thấy các triệu chứng của bệnh sẽ được cải thiện.
- Trị viêm da cơ địa sau sinh bằng lá đơn đỏ
Phụ nữa sau sinh bị viêm da cơ địa nên sử dụng lá cây đơn đỏ để chữa chứng bệnh viêm nhiễm ngoài da. Đồng thời bài thuốc này cũng có thể khắc phục được tình trạng lang beng, dị ứng, mề đay… Lá cây đơn đỏ được ghi nhận trong Y học cổ truyền với tác dụng kháng viêm, diệt khuẩn hiệu quả.
Cách thực hiện: Sử dụng khoảng 7-10 lá đơn đỏ đem rửa sạch, sau đó nấu cùng với 3 lít nước. Sử dụng phần nước tắm hoặc ngâm rửa vùng da bị viêm mỗi ngày. Thực hiện điều trị liên tục từ 5 – 7 ngày sẽ nhận thấy các dấu hiệu thuyên giảm hẳn.
- Trị viêm da cơ địa sau sinh bằng lá chè xanh
Bên cạnh lá khế thì lá chè cũng được biết đến như một nguyên liệu có khả năng kháng khuẩn cao. Cách thực hiện đơn giản tương tự với các thảo dược khác. Sử dụng một nắm lá chè xanh đem rửa sạch, người bệnh có thể nấu lá chè làm nước tắm hàng ngày. Hoặc đắp trực tiếp lên vùng da bị viêm sau khi cho vào máy sinh tố xay nhuyễn.
Thành phần chống oxy hóa trong lá chè rất cao, kèm theo đó là các vitamin, khoáng chất có tác dụng diệt khuẩn, kháng viêm hiệu quả. Nếu áp dụng phương pháp điều trị này thường xuyên, tình trạng viêm da cơ địa sẽ dần khắc phục, các vết mụn viêm và mẩn đỏ biến mất nhanh chóng.
- Điều trị viêm da cơ địa sau sinh bằng lá dâu tằm
Một cách điều trị viêm da cơ địa cho phụ nữ sau sinh khá an toàn và hiệu quả nhờ lá dâu tằm. Lá dâu tằm được ví như vị thuốc kháng sinh tự nhiên, các hoạt dược chất của thực vật này cũng được nghiên cứu trong điều trị các bệnh lý viêm nhiễm ngoài da, ngăn chảy máu…
Cách thực hiện: Sử dụng một nắm lá dâu tằm đen, đem rửa sạch và ngâm nước muối khoảng 20 phút. Sau đó đem lá dâu tằm đun với lượng nước vừa đủ trong khoảng 15-20 phút. Có thể dùng nước để tắm hoặc rửa vùng viêm da cơ địa. Nên thực hiện thường xuyên sẽ đem lại kết quả cao, đảm bảo an toàn với người mẹ sau khi sinh.
- Chữa bệnh viêm da cơ địa sau sinh bằng lá khổ qua rừng
Khổ qua rừng có nhiều công dụng trong Đông y, đặc biệt là lá khổ qua rừng có thành phần vitamin, magie, Cucurbitacin, canxi, kẽm, momordicin, glycosides, hợp chất terpenoid,… Nhờ đó mà lá khổ qua rừng có tác dụng điều trị hữu hiệu với các bệnh lý ngoài da nói chung và viêm da cơ địa nói riêng.
Cách thực hiện: Sử dụng 1 nắm lá khổ qua rừng nguyên dây đem rửa sạch rồi cho vào nồi nấu cùng 3 lít nước lạnh đến khi sôi. Lọc nước nấu đem để nguội dùng tắm hàng ngày, có thể sử dụng bã lá để đắp lên vùng da bị viêm để tăng hiệu quả điều trị.
Các biện pháp phòng tránh viêm da cơ địa sau sinh
Bởi vì viêm da cơ địa là bệnh lý có thể tái phát nhiều lần, vì thế việc điều trị bằng thuốc không thể chấm dứt tuyệt đối nguyên nhân của bệnh. Để phòng tránh viêm da cơ địa sau sinh, phụ nữ sau sinh cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau. Trong sinh hoạt, cần chú ý một số nguyên tắc sau:
- Người bệnh nên chú ý bảo vệ làn da khỏi các yếu tố có nguy cơ gây kích ứng, nhất là trong thời điểm chuyển mùa hoặc vào thời điểm thời tiết chuyển lạnh.
- Nên sử dụng các sản phẩm bổ sung độ ẩm cho da chuyên dùng cho người bị viêm da cơ địa.
- Sữa tắm, dầu gội hay sửa rửa mặt có mức độ pH trung tính, dịu nhẹ, không nên dùng các sản phẩm có hoạt tính tẩy rửa mạnh.
- Để phòng tái phát viêm da cơ địa sau sinh, người mẹ nên uống đủ nước để giữ ẩm trên bề mặt da, ngăn ngừa khô da nứt nẻ.
- Chế độ dinh dưỡng nên tăng cường các nhóm thực phẩm giàu vitamin A, B, C, E,… điều này giúp đảm bảo sức khỏe, tăng cường sức đề kháng bảo vệ làn da.
- Trong thời gian điều trị, phụ nữ sau sinh nên tránh xa nhóm các thực phẩm dễ gây dị ứng như thịt gà, trứng gà, thịt bò, hải sản…
- Mặc dù cơ ngứa có thể tái phát nghiêm trọng, người bệnh nên hạn chế gãi ngứa gây xây xát da, nếu nhiễm trùng sẽ khiến bệnh viêm da cơ địa bùng phát lan rộng.
Viêm da cơ địa sau sinh không phải là bệnh lý nguy hiểm, bệnh không lây sang con tuy nhiên không vì thế mà người bệnh chần chừ trong điều trị. Ở một mức độ nào đó, viêm da cơ địa sẽ không khỏi khi người bệnh có suy nghĩ để bệnh tự lành. Thông tin được đưa ra trong bài viết mang tính chất tham khảo, lời khuyên không có giá trị thay thế cho các chỉ định điều trị từ bác sĩ.
Xem thêm
Ngày Cập nhật 12/09/2022
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!