Viêm Túi Thừa Đại Tràng Là Gì? Dấu Hiệu, Cách Điều Trị

Mặc dù là bệnh thường gặp nhưng viêm túi thừa đại tràng có biểu hiện và triệu chứng không rõ ràng, không được sớm phát hiện và điều trị. Bên cạnh đó bệnh lý này còn có khả năng gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như thủng túi thừa, viêm phúc mạc, xuất huyết, rò những cơ quan lân cận… Chính vì thế bệnh nhân cần phát hiện, được kiểm tra và điều trị sớm để chữa bệnh hiệu quả và phòng ngừa viêm nhiễm gây các biến chứng và rủi ro nguy hiểm. 

Túi thừa đại tràng là gì?

Đại tràng (ruột già) được xác định là phần cuối cùng của đường tiêu hóa. Cơ quan này có chức năng hấp thụ vitamin và nước, sau đó chuyển đổi số lượng thức ăn đã được tiêu hóa thành phân. Sau khi di chuyển đến cuối đại tràng, phân sẽ được đẩy nhanh ra ngoài thông qua hậu môn.

Theo cấu tạo bình thường, vách đại tràng tồn tại 4 lớp đều đặn, không bị lõm sâu vào cũng không có vị trí nào bị lồi ra. Trong trường hợp có một cấu trúc lõm sâu vào vách đại tràng thì cấu trúc này được gọi là túi thừa đại tràng. Đa số túi thừa của ống tiêu hóa hình thành ở đại tràng. Theo kết quả thống kê, 95% trường hợp có túi thừa hình thành ở đại tràng sigma và 5% trường hợp còn lại có túi thừa ở manh tràng.

Khi thiếu chất xơ, phân thường nhỏ nhưng cứng và khó bài tiết ra ngoài. Vì thế đại tràng phải hoạt động liên tục, co thắt nhiều hơn để tống phân ra ngoài, điều này làm gia tăng áp lực trong đại tràng.

Đôi khi cấu tạo của vách đại tràng không đồng đều, có nhiều vị trí vách nhạy cảm và yếu hơn so với những phần xung quanh. Khi gia tăng áp lực đại tràng, tế bào cùng với niêm mạc của những chỗ yếu đó sẽ nhanh chóng bị đẩy ra ngoài thông qua vách ruột, từ đó tạo thành túi nhỏ, kích thước thường dao động trong khoảng 1 đến 2cm, nhiều trường hợp có kích thước lớn khoảng 5 đến 6cm.

Vì những túi phòng tương tự như bong bóng, đại tràng sigma có xu hướng hẹp lại và dày lên. Điều này khiến chức năng của đại tràng thay đổi đáng kể, dễ làm phát sinh ra những cơn đau ở bụng, gây táo bón hoặc tiêu chảy.

Viêm túi thừa đại tràng là gì?

Túi thừa đại tràng là một tình trạng thường gặp, nhất là ở những người có độ tuổi trên 40. Thông thường, sự tồn tại của túi thừa trong cơ thể không được thể hiện ra ngoài và không được nhận biết, trừ khi bệnh nhân bị viêm túi thừa.

Bệnh viêm túi thừa đại tràng xuất hiện và tiến triển khi một hoặc nhiều túi thừa đại tràng có dấu hiệu nhiễm khuẩn hoặc viêm, được biểu hiện rõ nét bằng tình trạng sưng và đỏ. Viêm túi thừa có thể xảy ra ở mức độ nhẹ hoặc có thể nặng, là tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây viêm túi thừa đại tràng

Hiện tại nguyên nhân gây viêm túi thừa đại tràng vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên nguy cơ mắc bệnh có thể tăng cao bởi những yếu tố được liệt kê dưới đây:

• Lão hóa: Nguy cơ mắc bệnh viêm túi thừa đại tràng tăng theo độ tuổi. Điều này xảy ra có thể là do những thay đổi liên quan đến tuổi tác, điển hình như độ đàn hồi và độ vững chắc của thành ruột. Những thay đổi này đều có khả năng đóng góp vào tình trạng viêm túi thừa.
• Béo phì: Nguy cơ mắc bệnh viêm túi thừa sẽ tăng cao ở những người bị thừa cân béo phì.
• Hút thuốc: Những thành phần độc hại trong thuốc lá có khả năng làm suy yếu chức năng của đại tràng, đồng thời khiến nguy cơ mắc bệnh viêm túi thừa cao hơn so với những người không hút thuốc lá.
• Ít thể dục: Nguy cơ mắc bệnh viêm túi thừa sẽ giảm đáng kể ở người có thói quen sinh hoạt tốt, thường xuyên vận động và tập thể dục. Ngược lại những người ít vận động thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Chế độ ăn uống ít chất xơ và nhiều chất béo động vật: Chế độ ăn uống ít chất xơ và nhiều chất béo động vật làm tăng áp lực lên hệ tiêu hóa và tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Sử dụng thuốc: Nguy cơ mắc bệnh viêm túi thừa có liên quan đến một số loại thuốc như thuốc chống viêm không steroid, (naproxen natri, ibuprofen), opioids, steroid.

Triệu chứng của bệnh viêm túi thừa đại tràng

Đa số những trường hợp có túi thừa đại tràng không nhận thấy triệu chứng lâm sàng, một số ít trường hợp có biểu hiện đau bụng (thường bị đau ở vùng bụng dưới bên trái), kèm theo cảm giác khó chịu, đầy hơi, trướng bụng, rối loạn đại tiện (bệnh nhân thường bị táo bón, phân có máu hoặc đi ngoài phân lỏng).

Khi bị viêm túi thừa đại tràng những triệu chứng dưới đây sẽ xuất hiện:

• Chán ăn
• Buồn nôn và nôn ói
• Đột ngột bị đau ở vùng bụng dưới bên trái, ban đầu tình trạng đau bụng có thể nhẹ, vài ngày sau đó cơn đau có thể trở nên nghiêm trọng hơn
• Thói quen đi tiêu thay đổi, bệnh nhân thường bị táo bón hoặc đi ngoài phân lỏng
• Sốt, thậm chí rét run và sốt cao
• Đầy hơi, trướng bụng
• Đau rát khi đi tiểu
• Khí hư bất thường
• Chảy máu tư trực tràng (ít gặp).

Những triệu chứng của bệnh viêm túi thừa đại tràng có thể không xuất hiện ở những trường hợp nhẹ. Đối với những trường hợp nặng bệnh nhân có thể bị sốt trên 38 độ C và bị đau bụng dữ dội.

Mức độ nghiêm trọng của bệnh viêm túi thừa đại tràng

Cấu tạo của túi thừa tương tự như vách đại tràng nhưng mỏng hơn. Vị trí của túi thừa có thể ở bên trong vách đại tràng, cũng có thể lòi ra ngoại mạc đại tràng. Lúc này túi thừa không có lớp cơ hoặc lớp cơ của túi thừa rất mỏng, dễ bị thủng hoặc vỡ. Ngoài ra khi tình trạng nhiễm khuẩn xuất hiện ở túi thừa (viêm túi thừa), nhiều biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra, bao gồm:

• Viêm phúc mạc: Viêm phúc mạc xảy ra khi viêm nhiễm ở túi thừa tiến triển đến mức độ nghiêm trọng hoặc túi thừa bị thủng khiến phân hay dịch tiết tiêu hóa trong ruột bị rò rỉ và rơi vào khoang bụng. Tình trạng này khiến phúc mạc (niêm mạc khoang bụng) bị viêm nhiễm nặng. Trong trường hợp không cấp cứu kịp thời, người bệnh sẽ tử vong.
• Tắc nghẽn trong ruột non hoặc trong ruột già do sẹo.
• Chảy máu trực tràng.
• Tích tụ mủ trong túi thừa dẫn đến áp xe.
• Rò những cơ quan lân cận khiến giữa những phần khác nhau của đại tràng có các đường nối bất thường. Ngoài ra những đường nối bất thường còn xuất hiện giữa đại tràng với thành bụng hoặc giữa đại tràng cùng với âm đạo và bàng quang.

Bệnh viêm túi thừa đại tràng được chẩn đoán như thế nào?

Một số kỹ thuật dưới đây có thể giúp chẩn đoán bệnh viêm túi thừa đại tràng:

• Khám lâm sàng và kiểm tra bệnh sử của bệnh nhân: Khi khám lâm sàng phát hiện bệnh nhân có dấu hiệu đau ở hố chậu trái.
• Xét nghiệm máu: Kết quả xét nghiệm máu giúp bác sĩ phát hiện sự bất thường về số lượng bạch cầu (bạch cầu tăng). Đây chính là dấu hiệu cho thấy nhiễm trùng đang xảy ra.
• Chụp X-quang đại tràng: Kết quả X-quang giúp xác định mức độ lan rộng của bệnh.
• Chụp CT: Chụp CT được thực hiện với mục đích phân biệt túi thừa nhiễm trùng và viêm.
• Nội soi đại tràng bằng ống mềm thông qua ngã ba hậu môn: Nội soi đại tràng bằng ống mềm được thực hiện thông qua ngã ba hậu môn giúp kiểm tra tổn thương, quan sát mặt trong của đại tràng. Đồng thời bổ sung thêm những thông tin cần thiết cho quá trình chẩn đoán và điều trị.

Phương pháp điều trị bệnh viêm túi thừa đại tràng

Quá trình điều trị bệnh viêm túi thừa đại tràng chủ yếu tập trung vào điều trị nhiễm khuẩn, làm giảm nguy cơ phát sinh biến chứng và cho đại tràng nghỉ ngơi.

1. Điều trị viêm túi thừa đại tràng nhẹ, không có biến chứng

Đối với những trường hợp viêm nhiễm nhẹ và không có biến chứng, bệnh nhân sẽ được điều trị như sau:

• Sử dụng thuốc: Điều trị ngoại trú bằng thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh và thuốc chống co thắt theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
• Để đại tràng nghỉ ngơi: Người bệnh nên để đại tràng nghỉ ngơi bằng cách ăn ít trong vài ngày hoặc nhịn ăn, sau đó ăn thức ăn mềm, lỏng, thực phẩm chứa nhiều chất xơ như rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt cho đến khi nhận thấy hết đau hẳn.

2. Điều trị viêm túi thừa đại tràng nặng, thường xuyên tái phát

Đối với những trường hợp viêm nhiễm nặng, người bệnh bị đau nhiều và có khả năng gặp biến chứng, bệnh nhân cần được điều trị nội trú và theo dõi tại bệnh viện.

• Truyền kháng sinh, truyền nước vào tĩnh mạch: Bệnh nhân được theo dõi chặt chẽ sau khi truyền kháng sinh và truyền nước vào tĩnh mạch để kiểm soát diễn tiến và khả năng gây biến chứng của bệnh.
• Phẫu thuật: Trong trường hợp những triệu chứng của bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm sau 3 ngày sử dụng thuốc kháng sinh, bệnh nhân có túi mủ, bị viêm ruột, viêm phúc mạc thì cần tiến hành phẫu thuật cắt bỏ nhanh phần đại tràng có túi thừa bị viêm. Có hai phương pháp phẫu thuật. Bao gồm phẫu thuật cắt ruột một thì và cắt ruột hai thì kết hợp làm hậu môn nhân tạo. Đối với cắt ruột một thì, bác sĩ điều trị sẽ tiến hành cắt bỏ phần ruột chứa túi thừa, sau đó thực hiện nối lại những đoạn ruột già không bị viêm, phương pháp này cho phép nhu động ruột bình thường. Đối với cắt ruột hai thì kết hợp làm hậu môn nhân tạo, phương pháp này được áp dụng cho những bệnh nhân bị viêm đại tràng nặng, bác sĩ điều trị không thể nối trực tràng và đại tràng trong lần phẫu thuật đầu tiên. Khi mổ, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ hỗ trợ để mở một lỗ trên thành bụng, sau đó nối ruột già vào vị trí này với mục đích đưa chất thải ra ngoài. Sau vài tháng điều trị, khi nhiễm trùng và viêm đã lành, người bệnh sẽ được phẫu thuật lần hai để kiểm tra và nối lại phần ruột đã cắt.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm túi thừa đại tràng

Bệnh viêm túi thừa đại tràng được phòng ngừa với những biện pháp đơn giản sau:

• Ăn nhiều chất xơ: Những loại thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên hạt, rau quả và trái cây tươi có thể kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, giúp quá trình bài tiết phân ra ngoài nhanh chóng diễn ra. Từ đó giúp làm giảm áp lực lên đường tiêu hóa, phòng ngừa túi thừa và viêm túi thừa. Bạn cần tránh ăn những loại thực phẩm nhiều hạt như hạt cà chua, dâu tây, ổi, vừng…
• Uống nhiều nước: Chất xơ hoạt động bằng cách làm mềm chất thải trong ruột già và hấp thu nước. Trong trường hợp không uống đủ nước, chất xơ được tiêu thụ có thể gây táo bón. Chính vì thế để chất xơ làm việc hiệu quả và tránh gây táo bón, bạn cần uống nhiều nước.
• Không nhịn đi tiểu: Việc nhịn đi tiểu có thể khiến phân bị khô, cứng, đòi hỏi phải rặn nhiều để đẩy phân ra ngoài, từ đó làm tăng áp lực đại tràng.
• Kiểm soát căng thẳng: Tình trạng co thắt đại tràng có thể xuất hiện do căng thẳng thần kinh. Điều này khiến một hoặc nhiều túi thừa đại tràng hình thành. Do đó việc kiểm soát căng thẳng, stress là điều cần thiết giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh viêm túi thừa đại tràng.
• Thường xuyên tập thể dục: Việc thường xuyên luyện tập thể dục sẽ giúp bạn thúc đẩy chức năng tiêu hóa, đồng thời làm giảm áp lực bên trong đại tràng. Vì thế tốt nhất bạn nên luyện tập thể dục ít nhất 30 phút/ ngày, duy trì mỗi ngày.

Bệnh viêm túi thừa đại tràng có thể gây ra những hậu quả và biến chứng nguy hiểm. Chính vì thế khi có nghi ngờ mắc bệnh hoặc có biểu hiện viêm hay nhiễm trùng, người bệnh nên sớm thăm khám tại những cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và chẩn đoán xác định bệnh. Từ đó có hướng chữa trị kịp thời và hiệu quả. 

Tin xem thêm

Bài thuốc Đông y đặc trị bệnh đại tràng được giới thiệu trên VTV2 Sống khỏe mỗi ngày

May mắn thoát khỏi viêm đại tràng tái phát sau phẫu thuật cắt Polyp nhờ gặp thầy gặp thuốc

“Bóc tách" chi tiết bài thuốc chữa khỏi viêm đại tràng cho hàng ngàn người

Hành trình bệnh nhân hết đau đại tràng, đi ngoài phân lỏng nhờ bài thuốc Đông y

Đừng bỏ qua

Bài thuốc Đông y trị viêm đại tràng từ gốc hàng ngàn người tin dùng

Điều trị DỨT ĐIỂM bệnh đại tràng cùng chuyên gia tiêu hoá đầu ngành